Yapon və Çin dili bir çox insan üçün bənzər görünə bilər, xüsusilə də xaricdən baxıldıqda. Bəzən bu dillərin qarışdırılmasının əsas səbəbi yazı sistemlərindəki oxşarlıqlardır. Amma əslində bu iki dil bir-birindən tamamilə fərqlidir. Bu yazıda Yapon və Çin dillərinin arasındakı əsas fərqləri incələyərək, onların ayrı dillər olduğunu izah edəcəyik.

Yapon və Çin dilləri hansı dil ailələrinə aiddir?

Yapon dili və Çin dili fərqli dil ailələrinə mənsubdur. Çin dili Sino-Tibet dil ailəsinə aiddir, bu da o deməkdir ki, Çin dili Tibet və digər Çin dilləri ilə daha çox oxşardır. Yapon dili isə bəzi mənbələrə görə altay dil ailəsinə daxil edilir, ancaq bu barədə alimlər arasında yekdil qərar yoxdur. Hər halda, Yapon və Çin dillərinin bir-birinə qohum olmadığı dəqiqdir.

Yazı sistemlərindəki oxşarlıq: Kanci, hiraqana və katakana

Yapon və Çin dillərinin yazı sistemlərində bir oxşarlıq var: hər iki dildə Çin mənşəli kanci (漢字) heroqlifləri istifadə olunur. Amma bu, onların eyni dil olduğunu deməyə əsas vermir. Yapon dilində kanci ilə yanaşı, iki heca yazı sistemi – hiraqana (ひらがな) və katakana (カタカナ) – da geniş istifadə edilir. Yapon yazısında bu üç sistemi bir arada görmək olur, halbuki Çin dilində yalnız heroqliflər mövcuddur. Kanci hər iki dildə oxşar mənaya sahib olsa da, onların tələffüzü və istifadəsi tamamilə fərqlidir.

Tələffüz və tonlar: Yapon dilində ton yoxdur

Çin dili, tonların mənanı dəyişdirdiyi dillərdən biridir. Məsələn, bir sözün tələffüzü fərqli tonla edildikdə, o sözün mənası da dəyişir. Mandarin Çin dilində dörd əsas ton var və bu tonları düzgün öyrənmək sözün mənasını anlamaq üçün çox vacibdir. Yapon dilində isə tonlar bu dərəcədə əhəmiyyətli deyil. Yapon dilində vurğu olsa da, tonlarla məna dəyişməsi yoxdur, bu da öyrənənlər üçün bir qədər asanlıq yaradır.

Qrammatik fərqlər: Yapon dili ilə Çin dili tamamilə fərqlidir

Yapon və Çin dillərinin qrammatikaları da çox fərqlidir. Yapon dili, əslində, çox fleksiyalı və quruluşca daha mürəkkəbdir. Məsələn, Yapon dilində felin sonluqları dəyişərək zaman, şəxs və modallığı bildirir. Yapon dilinin SOV (subyekt-obeykt-fel) cümlə quruluşu var, yəni fel cümlənin sonunda gəlir. Çin dilində isə daha sadə qrammatik strukturlar var və onun SVO (subyekt-fel-obeykt) cümlə quruluşu yapon dilindən fərqlənir. Çin dilində felin dəyişməsi yoxdur və bu, qrammatikanı müəyyən mənada daha sadə edir.

Yapon və Çin dillərinin mədəni təsiri

Yapon dili tarixi boyunca Çin mədəniyyətindən və dilindən çox təsirlənib. Bu təsir ən çox dilin lüğətində və yazı sistemində görünür. Yapon dilində bir çox Çin mənşəli söz mövcuddur, xüsusilə də akademik, hüquq və texniki terminologiyada. Buna baxmayaraq, Yapon dili Çin dilindən öz fərqli xüsusiyyətlərini saxlayaraq ayrılmışdır.

Nəticə: Yapon və Çin dilləri eyni deyil

Yapon və Çin dilləri bir-biri ilə müəyyən tarixi əlaqələrə malik olsa da, onların dil ailələri, yazı sistemləri, tələffüz və qrammatikaları çox fərqlidir. Hər iki dili öyrənmək istəyənlər bu fərqləri nəzərə almalı və onları ayrı dillər kimi qəbul etməlidirlər.

Müəllif : Gülşən Cabbarlı

(Müəllif hüquqları qorunur. Web saytda verilən hər hansı bir informasiyanın kommersiya xarakterli bütöv və ya hissəli şəkildə nüsxələnməsi qəti qadağandır. Verilən bütün məlumatlar istifadəçilərin şəxsi istifadəsi  üçün nəzərdə tutulub)