Son illərdə Yaponiyada gənclərin danışığında çox tez-tez eşidilən “うざい” (uzai) ifadəsi nə deməkdir? Bu sözün mənşəyi haradan gəlir və necə oldu ki, belə məşhurlaşdı? Bu yazıda bu maraqlı ifadənin yaranma və geniş yayılma hekayəsinə baxacağıq.

うざい “Uzai” sözünün mənası nədir?

“Uzai” gənclərin çox istifadə etdiyi ifadələrdən biridir və əsasən “can sıxıcı”, “qıcıqlandırıcı” kimi mənalara gəlir. Amma bu sözün kökü Tokyo ətrafında “vazuravaşii” (わずらわしい), yəni “narahat edici” mənasında işlənən bir ifadəyə gedib çıxır. Vaxt keçdikcə bu ifadə dialektdə dəyişərək “uzattai” (うざったい) formasına çevrildi və nəhayət, qısaldılaraq “uzai” oldu. Bugün bu söz demək olar ki, bütün ölkədə istifadə olunur və gənclərin gündəlik danışığının ayrılmaz hissəsinə çevrilib.

Gənclərin öz dil üslubu: Şinhouqen

Bu kimi ifadələr Yaponiyada “şinhouqen” (新方言), yəni “yeni dialektlər” adlanır. Yaşlı nəsil bu cür sözlərdən çəkinir, amma gənclər onları istədikləri kimi istifadə edirlər. Nəticədə, dil dinamik olaraq dəyişir və özünü yenidən formalaşdırır.

Bu “yeni dialektlər” yalnız regionlar arasında fərqli formada istifadə olunmur, həm də bəzən klassik dil qaydalarını belə pozur. Məsələn, Fukuşima və Şərqi Yaponiya bölgələrində “çiqakatta” (違かった), yəni “yanlış idi” ifadəsi işlənir. Baxmayaraq ki, bu ifadə bir feil kimi qəbul olunur, burada sifət kimi istifadə edilməsi dilin necə çevik olduğunu göstərir.

Dilin inkişafı necə qarşılanmalıdır?

Yeni sözlər və ifadələr gənclərin gündəlik həyatına daxil olduqca, bəzən yaşlı nəsil və ya dilçilər onları qəbul etməkdə çətinlik çəkir. Amma unutmayaq ki, dil canlıdır və zamanla dəyişmək onun təbiətidir. “Uzai” kimi ifadələr təkcə nitqi bəzəmir, həm də regional dialektləri zənginləşdirir.

Buna görə də dilin dəyişməsinə açıq olmaq və gənc nəsillərin yaratdığı bu yeniliklərə maraqla yanaşmaq dilin inkişafını dərk etməyə kömək edə bilər. Ola bilsin ki, “uzai” bir qədər sinir bozucu səslənir, amma bu sözlərin arxasında duran dilin təzələnməsi prosesindən həzz ala bilərik.

Müəllif : Gülşən Cabbarlı

(Müəllif hüquqları qorunur. Web saytda verilən hər hansı bir informasiyanın kommersiya xarakterli bütöv və ya hissəli şəkildə nüsxələnməsi qəti qadağandır. Verilən bütün məlumatlar istifadəçilərin şəxsi istifadəsi  üçün nəzərdə tutulub)